De spoor-barrière opruimen: hoeveel mag kwaliteit kosten?
De gemeente Maastricht moet nog in 2025 een plan maken waarin staat hoe we straks wonen, werken en reizen in de spoorzone tussen station Noord en station Randwyck. Het is een plan dat belangrijke zaken voor een groot gebied regelt, daarom noemt de stad het plan ‘Grand Mstrgt’. En jouw wijk Wyckerpoort is een belangrijk onderdeel. Reis mee langs de ideeën van de gemeente en haar adviseurs in de eerste concept-versie van het plan.
Die spoorzone, wat is dat?
Dat is het gebied tot op 1,5 kilometer afstand van het spoor. In dat gebied liggen Limmel aan de Maas, Sphinxkwartier, Wyck, Sint Maartenspoort, Randwyck (Brightlands), Geusseltpark en Wyckerpoort.
Je zegt dat het gaat om wonen, werken, reizen. Hoe zit dat?
Er zijn afspraken om woningen en kantoren te bouwen. Werken en wonen moet er fijn zijn en zo worden geregeld dat welvaart er voor iedereen is. De nieuwbouw wordt groen en milieuvriendelijk verwarmd met warmte van bedrijven.
Er is nog een heel belangrijke afspraak: Maastricht gaat het spooremplacement als barrière tussen de binnenstad en de oostelijke wijken oplossen. Ook wil de stad dat er betere trein-verbindingen komen richting Eindhoven en naar Duitsland en België.
Wie hebben die afspraken gemaakt?
Rijk, provincie en 6 Limburgse Intercity-steden (ook Maastricht) hebben afgesproken dat ze in die steden flink woningen gaan bouwen rondom de stations. Maastricht tekende voor de bouw van circa 8.000 woningen. Die moeten vóór 2040 klaar zijn.
Wat gaat dit betekenen voor Wyckerpoort?
Kort antwoord: echt heel veel.
Langere versie: er worden meer dan 1.400 woningen gebouwd (meer op de themapagina bouwen) De gemeente belooft niet alleen woningen maar dus het opruimen van het spoor als die lastige barrière naar de binnenstad voor voetgangers en fietsers. Daar gaan we het hier vooral over hebben.
Oh ja? Hoe gaan ze dat oplossen?
Om te beginnen door aan de kant van de Meerssenerweg 5 rangeer-sporen op te ruimen. Daardoor pakweg tussen de Noorderbrug en de overweg Duitsepoort veel ruimte vrij komt.
En dan, wat gebeurt er met die ruimte?
Daar denken specialisten van de gemeente en twee adviesbureaus hard over na. Eind juni zijn ideeën en mogelijke oplossingen bekend gemaakt. Daar mogen straks ook de buurten iets van vinden. Dit zijn de ideeën uit de eerste denk-ronde:
Het busstation en de P&R-parkeergarage aan het Stationsplein en de Parallelweg verhuizen naar de ruimte die naast de Meersenerweg vrijkomt door het opruimen van sporen.
Het groene glazen entree-gebouw en de passerelle worden gesloopt.
Er komt een nieuw entree-gebouw dicht bij de sporen die straks overblijven.
Er worden nieuwe verbindingen gebouwd over de sporen voor fietsers en voetgangers.
Hoe zien die ‘nieuwe verbindingen’ er uit?
De specialisten hebben vier mogelijkheden bedacht. Die zijn nog vers, niet uitgebroed of uitgerekend. Het is dus nu nog niet duidelijk wat het uiteindelijk gaat worden. Maar lees mee, dit zijn de vier scenario’s.
1. Bruggen voor voetgangers en fietsers
Waar?
Bruggen: Sint Maartenslaan - Prof Nypelsstraat, Theodoor Schaepkensstraat - Prof Dumoulinstraat (niet zeker).
Een nieuwe passerelle: Station - Meerssenerweg.
Wat zijn de voordelen?
-Uiteraard-: een betere verbinding over spooremplacement.
Sluit aan op bestaande wegen.
Is de goedkoopste oplossing.
Wat zijn de nadelen?
De brug over de sporen die overblijven na de opruim-actie is circa 6.50 meter hoog vanwege de bovenleidingen. Fietsers moeten die hoogte overwinnen door hellingbanen op te fietsen. Voetgangers moeten via een trap 6,50 meter omhoog.
Voor rolstoelen, kinderwagens, scootmobielen, mensen die hun fiets niet omhoog kunnen duwen en voetgangers met een beperking zijn liften aan beide zijden van de bruggen en passerelle een noodzaak.
De bruggen zijn alleen voor fietsers en voetgangers, geen oplossing voor autoverkeer.
Wat gaat het kosten?
De gemeente noemt geen bedragen. Maar in discussies over een nieuwe passerelle gingen bedragen rond van 70 tot 80 miljoen euro. Daar komen dan de kosten van de bruggen nog bij. Wie het weet mag het zeggen maar zitten we er er naast als we denken aan een totaal-prijskaartje van 170 miljoen euro?
Opmerkingen
Biedt geen oplossing voor autoverkeer oost-west.
2. Een betonplaat als plein over de sporen
Waar?
De plaat overspant de sporen die overblijven tussen stationsgebouw en de oostkant waar een nieuw entreegebouw komt. De plaat vormt uiteindelijk een plein en zal tientallen meters breed zijn.
Wat zijn de voordelen?
Biedt voetgangers veel ruimte.
Wat zijn de nadelen?
Net als bij de bruggen: je moet minstens 6.50 meter omhoog omdat onder de plaat de sporen en hun bovenleiding liggen.
Met de plein-plaat los je het barrière-probleem op één plek op. Dit scenario kan niet zonder scenario 1 want er zijn op andere plekken bruggen nodig voor voetgangers en fietsers.
Wat gaat het kosten?
Gemeente: ‘Ingewikkeld en duur’. Dan gaat het over de plein-plaat. Daar komen de kosten van minstens twee bruggen nog bij.
Opmerkingen
Kunnen fietsers ook via het plein oversteken?
Biedt geen oplossing voor autoverkeer oost-west.
3. Een tunnel onder de sporen voor voetgangers
Waar?
Tussen de centrale hal van het station en de Meerssenerweg.
Wat zijn de voordelen?
Gemeente: ‘Geeft met ‘aantrekkelijke ingangen een kwaliteitsimpuls aan omgeving’.
Wat zijn de nadelen?
Geen oplossing voor fietsers, de tunnel is alleen voor voetganghers.
Hoe prettig is een tunnel ’s avonds en ’s nachts voor de voetgangers?
Wat gaat het kosten?
Duurder dan de bruggen, goedkoper dan een plein-plaat of spoortunnel. Daar komen de kosten van minstens twee bruggen nog bij.
Opmerkingen
Biedt geen oplossing voor autoverkeer oost-west.
Naast de voetgangerstunnel zijn op andere plaatsen nog bruggen nodig.
4. Een tunnel voor de treinen
Waar?
Vanaf het seinhuis aan de noordkant van het emplacement tot voorbij de overweg Duitsespoor gaan de treinen ondergronds. De tunnel ligt direct aan de spoorkant van het stationsgebouw.
Wat zijn de voordelen?
Betere en gemakkelijkere verbindingen voor voetgangers en fietsers want gelijkvloers.
Ruimte voor oost-west-verbindingen voor auto’s.
Sterke verbetering voor de omgeving van het station.
De overwegen Duitsepoort en Ariënsstraat vervallen.
Opmerkingen
Rapport: ’Zeer dure oplossing’.
Je hebt het over 4 mogelijkheden maar ik zie op tekeningen ook nieuwe lijntjes bij de fietstunnel van de Scharnerweg. Hoe zit dat?
De bestaande tunnels voor voetgangers en fietsers onder de Scharnerweg moeten beter, dat is belangrijk zegt de gemeente. Op de tekening in het eerste concept-plan zie je een nieuwe inrit vanaf de Bloemenweg/Duitsepoort en een nieuwe fietstunnel tussen de weg Duitsepoort en de Bloemenweg.
Nog even over dat verkeer. Volgens mij gaat het flink drukker worden.
Ja. In de plannen staat dat het busstation en de P&R verhuizen naar de oostkant van het station.
Dat heeft enorme gevolgen. Om te beginnen moeten alle reizigers die overstappen tussen bus en trein (pakweg 7,5 miljoen per jaar) te voet over of onder de sporen naar trein of bus lopen.
Ik bedoelde niet alleen de drukte op het station.
Op straat wordt het ook flink drukker als je dat bedoelt. Want in alle vier secnario’s komt alle verkeer van en naar het busstation en de P&R-parking via de nieuwe weg aan de Wyckerpoort-kant langs de sporen uiteindelijk uit op de Meerssenerweg en de overweg Duitsepoort. Daar wachten de flessenhalzen: de aansluiting op de Noorderbrug en de overweg die elk uur zo’n 17 minuten dicht is. Leuk voor de bus-planners van Arriva.
Dat plan om de treinen en perrons onder de grond te leggen, is dat begraven?
Het lijkt er inderdaad op. Misschien omdat de specialisten er in dit eerste concept-plan weinig aandacht aan besteden. De eerste en laatste reactie van de gemeente is: mooi plan maar erg duur en dus niet haalbaar.
Nou is duur een relatief begrip want hoeveel krijg je terug voor je geld? Feit is dat het plan van Jo Coenen en Luc Soete met kop en schouders boven alle andere mogelijkheden uitsteekt omdat het voor alle problemen een comfortabele oplossing biedt.
De zeer interessante vraag is: wat staat op het schermpje van de rekenmachine als straks de prijs van alle mogelijkheden is uitgerekend? Pas dan kun je de kosten & opbrengsten vergelijken. Met als toetje die hele grote vraag voor tout Grand Mstrg: hoeveel mag kwaliteit kosten?